DÁW OBRAZINIŃ KÓRKEM SÚWRETLENIWINDE GIPERBOLALARDIŃ QOLLANILIWI
Abstract
Kórkem shıǵarmada anaw yaki mınaw nárselerdi, sharayatlardı, personajlardı, olardıń is-háreketlerin hádden tıs úlkeytip, asıra súwretlew giperbola dep ataladı. Giperbolalar, ásirese, dástanlarda bas qaharmandı súwretlew, onıń batırlıǵın, kúshliligin táriyplew ushın qollanıladı. Atlardıń, tulparlardıń shapqırlıǵın asıra súwretlewde giperbolalar ayırıqsha xızmet atqaradı. Sonıń menen birge, dáwlerdiń portretin jasawda da giperbolalar kóp jumsaladı. Dáw portretin bayanlawda giperbolalar onıń kelbetin, turpatın, kúsh-qúdretin beriwde ónimli qollanıladı. Olar sonshelli dárejede kúsh qúdretke iye bolıp sáwlelenedi, hátteki basqan jerlerinde ayaq izi qalatuǵın yáki basqan jeri oyılıp qalatuǵın, tawlardı bir-biri menen urıp silkitetuǵın bolǵan. Dáwlerdiń mine usınday kúsh-qúdretin jetkerip beriwde giperbolalıq súwretlewler jiyi qollanıladı. Dáw portretiniń súwretleniwi epikalıq dóretpeler arasında ertekler hám dástanlarda kórkem bayanlanǵan. Erteklerde dáwler asa ketken kúshke iye bolıp súwretlense, ertek qaharmanları, dáwdi jeńiwshi xalıq batırları onnan da ziyada, qarıwlı bolıp beriledi.
Downloads
References
Мақсетов Қ. Қарақалпақ фолклорының эстетикасы. Нөкис, «Қарақалпақстан», 1971.
Палымбетов К.С. «Қоблан» дастанының көркемлиги. Монография – Нөкис: “NUR TURAN PRINT”, 2024-жыл.
Қарақалпақ фольклоры. Көп томлық. XIX том. – Нөкис: «Қарақалпақстан», 1989.
Qaraqalpaq xalıq ertekleri. Nókis: “Qaraqalpaqstan”, 2019. 25-b.