KO’P PROTSESSORLI TIZIMLAR VA ULARNING MA’LUMOTLARNI QAYTA ISHLASHDAGI AHAMIYATI
Keywords:
Ko‘p protsessorli tizimlar, paralel hisoblash, simmetrik arxitektura, nosimmetrik arxitektura, umumiy xotira, yukni balanslash, sun’iy intellekt, ilmiy modellashtirish, protsessorlararo sinxronlash, kesh uyg‘unligi, NUMA, UMA.Abstract
Ko‘p protsessorli tizimlar zamonaviy axborot texnologiyalarining asosiy tarkibiy qismi bo‘lib, ulardan turli sohalarda keng foydalanilmoqda. Ushbu maqola ko‘p protsessorli tizimlarning tuzilishi, ishlash prinsiplari va ma’lumotlarni qayta ishlashdagi rolini o‘rganishga bag‘ishlangan. Ko‘p protsessorli tizimlar bir vaqtning o‘zida bir nechta vazifalarni bajarish imkonini berib, ish unumdorligini oshiradi, ma’lumotlarni tezkor va samarali qayta ishlashga yordam beradi. Ushbu tizimlar, xususan, katta hajmdagi ma’lumotlar bilan ishlashni talab qiladigan sun’iy intellekt, ilmiy tadqiqotlar, moliyaviy tahlil va dasturiy ta’minotni ishlab chiqish kabi sohalarda dolzarb ahamiyatga ega.
Maqolada paralel hisoblash texnologiyalarining o‘rni va afzalliklari muhokama qilinadi. Jumladan, protsessorlar o‘rtasidagi muvofiqlashtirishning samaradorligi, resurslarni optimal taqsimlash va hisoblash jarayonlarida sinxronlashni ta’minlash bo‘yicha ilmiy yondashuvlar ko‘rib chiqilgan. Shuningdek, tizimning dizayni va arxitekturasi bo‘yicha dolzarb texnologik yutuqlar tahlil qilinadi.
Ko‘p protsessorli tizimlarning asosiy afzalliklari sifatida ish tezligi, ko‘p funksiyali vazifalarni bajarish qobiliyati va ishonchlilik qayd etilgan. Biroq, ushbu tizimlarni loyihalash va boshqarish jarayonlarida yuzaga keluvchi qiyinchiliklar ham yoritilgan. Ular orasida apparat va dasturiy moslik, energiya sarfini boshqarish va xarajatlarni optimallashtirish masalalari alohida ahamiyat kasb etadi.
Mazkur maqola ilmiy tadqiqotchilar, dasturchilar va IT sohasidagi mutaxassislar uchun foydali bo‘lib, ko‘p protsessorli tizimlarning imkoniyatlari va ularni rivojlantirish istiqbollari bo‘yicha chuqur tushuncha beradi.
References
Hennessy, J. L., & Patterson, D. A. (2019). Computer Architecture: A Quantitative Approach (6th ed.). Elsevier.
Flynn, M. J. (1972). Some Computer Organizations and Their Effectiveness. IEEE Transactions on Electronic Computers, EC-13(2), 219-222.
Tanenbaum, A. S., & Austin, T. (2013). Structured Computer Organization (6th ed.). Pearson Education.
Culler, D. E., Singh, J. P., & Gupta, A. (1999). Parallel Computer Architecture: A Hardware/Software Approach. Morgan Kaufmann Publishers.
Shaw, M. (2002). Parallel Computing: Theory and Practice. Addison-Wesley.
Kumar, S., & Liu, J. (2008). Parallel Programming for Multicore and Cluster Systems. Cambridge University Press.
Gyllenhaal, J. (2005). Multiprocessor Systems and Their Applications. IEEE Press.
Chien, A. A., & Li, K. (2007). The Design of High Performance Systems: Multi-core Processors and Parallel Systems. Wiley-IEEE Press.
Almasi, G. S., & Gottlieb, A. (1994). Highly Parallel Computing. Benjamin/Cummings.
Garcia, D., & Kogge, P. M. (2005). Introduction to Parallel Computing: Algorithms and Architectures. Addison-Wesley.
