JISMONIY SALOMATLIK DARAJASINI BAHOLASH USULLARI VA UNI NAZORAT QILISHNING ASOSIY BOSQICHLARI
Keywords:
jismoniy salomatlik, matematik model, moslashuv potentsiali, salomatlik darajalari, himoya-moslashuv, kompensatsion reaksiyalar, adaptatsion potentsial, donozologik holat.Abstract
Rivojlangan mamlakatlarda sog‘liqni saqlash tizimlari sog‘lom odamlarning salomatligini saqlash bo‘yicha tadbirlarni faol rivojlantirmoqda. Individual salomatlik darajasini baholash va uni nazorat qilish bu jarayonning asosiy bosqichlaridan biridir. Amaliy tibbiyotda odatda inson jismoniy salomatligi faqat kasalliklarning yo‘qligi sifatida baholanadi. Shuning uchun salomatlikni miqdoriy baholash esa, uning dinamikasini kuzatish va sog‘liqni mustahkamlash uchun ilmiy asoslangan tadbirlarni rejalashtirish talab qiladi. Ishlab chiqilgan matematik model yordamida aniqlangan, 190 nafar amalda sog‘lom, sport bilan shug‘ullanmaydigan, har ikki jinsdagi yoshlarning jismoniy salomatligining integral darajalarini miqdoriy baholash natijalari keltirilgan. Taniqli olimlar tomonidan taklif etilgan zamonaviy salomatlikni miqdoriy baholash usullarining ayrimlari keltirilgan.
Downloads
References
Abu Ali ibn Sino, “Tib qonunlari”. T: 1980 y.
Meerson F. Z. Adaptation to stressful situations and physical exertion. M.: Medicine, 1988.
Farmon Ergashovich Nurboyev va boshq., “Ibn Sino ta’limoti” o‘quv qo‘llanma, 2019.
Karabaev, M., & Qosimova, G. S. (2023). Logical - mathematical models of quantitative assessment of the integral level of individual physical health based on the adaptive potential of the body. E3S Web of Conferences, 452, 07004. https://doi.org/10.1051/e3sconf/202345207004
Karabayev, M., Gasanova, N., Batirov, M., & Kosimova, G. (2022). Principles and constants of the golden proportion as a criterion in donosological diagnostics of the functional states of the body and in the assessment of the probability of their changes. Norwegian Journal of Development of the International Science, (77-1), 19-27.
Баевский Р.М. Концепция физиологической нормы и критерии здоровья. Российский физиологический журнал им. И.М. Сеченова. 2003. Т. 89. № 4. С. 473-487.)
Карабаев, М. К., Сидиков, А. А., Атаханов, С., Касимова, Г. С., Мадаминов, С. М., & Мамадалиев, У. ОСОБЕННОСТИ ДОНОЗОЛОГИЧЕСКОГО УРОВНЯ ФИЗИЧЕСКОГО ЗДОРОВЬЯ И НЕКОТОРЫХ МОРФОФУНКЦИОНАЛЬНЫХ ПОКАЗАТЕЛЕЙ ВЗРОСЛОГО КОНТИНГЕНТА КОРЕННЫХ ЖИТЕЛЕЙ НИЗКО И СРЕДНЕГОРЬЯ ФЕРГАНСКОЙ ОБЛАСТИ.
Карабаев, М., Косимова, Г. С., & Сидиков, А. А. (2023). Логико-математические модели количественной оценки интегрального уровня индивидуального физического здоровья на основе адаптационного потенциала организма. Журнал клинической и профилактической медицины, (1), 38-45.