ИЛК ИСЛОМДА ЗУҲД (АСКЕТИЗМ): ТУШУНЧА ВА УНИНГ ШАКЛЛАНИШИ
Keywords:
Зуҳд, ислом, зоҳидлик, илоҳий муҳаббат, моддий дунёдан воз кечиш, исломий фалсафа, тасаввуф, сахо ва тақво, саҳобалар, тобеийлар, христиан аскетизми, зоҳидлик мактаблари, маънавий покланиш, исломий адабиёт.Abstract
Мақолада ислом динининг илк асрларида шаклланган зоҳидлик, яъни моддий ва жаҳонви нарсалардан воз кечиш ва маънавий покликка интилиш концепцияси ўрганилади. Зуҳд, исломдан аввал ҳам ўз кўринишлари билан мавжуд бўлган бўлса-да, исломнинг таълимотлари асосида янги маъно касб этди. Исломнинг биринчи асрларида зоҳидлик амалиёти, хусусан, саҳобалар ва тобеийлар орасидаги маънавий ҳаётнинг муҳим қисми бўлган. Зуҳднинг шаклланишида дунёқараш, ижтимоий ва иқтисодий омиллар муҳим роль ўйнаган. Мақолада шунингдек, ислом ва христиан аскетизмининг ўхшашликлари ва фарқлари, исломий зуҳд мактабларининг пайдо бўлиши ва уларнинг ижтимоий таъсири таҳлил қилинган. Зуҳднинг тасаввуфга таъсири ва бу соҳадаги классик адабиётлар ҳам ўрганилади.
Downloads
References
Ал-Мунжид фи луғати ва аълам.– Байрут.: Дарул машриқ, 1986.
Ал-мавсуа ас-суфия. –Қоҳира: Мактаба мадбули, 2006.
Лисонул араб. – Байрут.: Дарус содир, 1997.
Йилмаз К. Тасаввуф и тарикаты. – М.: САД, 2007.
Прозоров С.М. Ислам как идеологическая система. Т. II. Институт восточных рукописей РАН. – М.: Наука, Вост. лит., 2016
Турар У. Тасаввуф тарихи. – Т.: Истиқлол, 1999.
Абу Бакр Калабозий. “Китаб ат-таъарруф ли мазҳаби аҳл ат-тасаввуф”. – Қоҳира, 1994.
Шиммель А. Мир исламского мистицизма. М., 1999.
Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф. Зуҳд ва ҳаё. – Т.: “Hilol-nashr” , 2019.
Хасанов А. Макка ва мадина тарихи. – Т.: Меҳнат, 1992.
Ҳаққул, Иброҳим. Тасаввуф: тарих, моҳият ва тадқиқ талаблари // Ўзбек тили ва адабиёти. – Т.:2017. №4.
Usmonov, Ibrohim (2018) "Muslim altruism ideas in the scientists’ writings of Maverannahr," The Light of Islam: Vol. 2018 : Iss. 1, Article 4.Available at: https://uzjournals.edu.uz/iiau/vol2018/iss1/4
Насыров И.Р.Основания исламского мистицизма.Генезис и эволюция.Том 1.М.:2009.
Кныш А.Д. Ат-Тасаввуф. //Ислам. Энциклопедический словарь. – М.: Наука, 1991.
Тримингэм Дж.С. Суфийские ордены в исламе / Перевод с англ. А.А.Ставиской, под ред. и предисл. О.Ф. Акимушкина. – М.: Наука, 1989.
Рахимов К. Мовароуннаҳр тасаввуфи тарихи: таълимотнинг шаклланиши ва тизимлаштирилиши (VIII-XI асрлар). – Т.: Академнашр, 2020.
Петросян А.Р. Ислам. Энциклопедический словарь. М.: Наука, 1991. Петрушевский И. П. Ислам в Иране в VII-XV веках. – Л.: Издательство Ленинградского Университета, 1966. – 400 с.
Степанянц М.Т. Философские аспекты суфизма.– М.:Наука, 1987. –190 с.
G.Khudayberganova. Анализ феномена аскетизма в учениях мировых религий. Theoretical & Applied Science, 579-58
G Khudayberganova. Asceticism in world religious traditions. The Light of Islam 2018 (4), 23-28
