MITOXONDRIAL DISFUNKTSIYA: BIOKIMYOVIY ASOSLARI VA KLINIK AHAMIYATI

Authors

  • Sabirova Rixsi Abdukadirovna t.f.d , Toshkent Tibbiyot Akademiyasi "Tibbiy va biologik kimyo" kafedrasi professori; Author
  • Sattorov Muhammadaziz Abduqaxxor o’g’li Toshkent Tibbiyot akademiyasi 2-son davolash fakulteti 218- A guruh talabasi; Author
  • Eminov Axrorxo’ja Qobiljon o’g’li Toshkent Tibbiyot akademiyasi 2-son davolash fakulteti 217- B guruh talabasi; Author

Keywords:

Mitoxondrial disfunktsiya; Bioenergetika; Elektron transport zanjiri; Reaktiv kislorod turlari (ROS); mtDNK mutatsiyasi; Mitofagiya; Oksidlovchi stress; ATP sintezi; Mitoxondrial biogenez; Molekulyar diagnostika; Antioksidant terapiya.

Abstract

Ushbu maqolada mitoxondrial disfunktsiyaning biokimyoviy asoslari, uning hujayra va organizm darajasidagi ta’sirlari, diagnostika metodlari hamda zamonaviy davolash usullari batafsil tahlil qilinadi. Mitoxondriya funktsiyasining buzilishi energetik muvozanatning buzilishiga, oksidlovchi stressning oshishiga va hujayra apoptozining faollashishiga olib keladi, bu esa ko‘plab kasalliklarning rivojlanishida muhim rol o‘ynaydi. Diagnostika usullari orasida ATP sintezi, elektron transport zanjiri fermentlarining faolligi, mtDNK mutatsiyalari va mitoxondriya morfologiyasini baholash texnologiyalari mavjud. Davolash strategiyalari esa metabolik qo‘shimchalar, antioksidantlar, genetik terapiyalar va mitoxondrial biogenezni rag‘batlantiruvchi yondashuvlarni o‘z ichiga oladi. Maqola mitoxondrial disfunktsiyani chuqur tushunish va uning samarali davolash imkoniyatlarini kengaytirishga qaratilgan zamonaviy ilmiy tadqiqotlarni yoritadi.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Bates MG, Bourke JP, Giordano C, d’Amati G, Turnbull DM. Mitochondrial dysfunction and heart disease: The role of abnormal cardiac energetics. Nat Rev Cardiol. 2012;9(8):490–8.

Chen H, Chan DC. Mitochondrial dynamics—fusion, fission, movement, and mitophagy—in neurodegenerative diseases. Hum Mol Genet. 2009;18(R2):R169–76.

Nunnari J, Suomalainen A. Mitochondria: in sickness and in health. Cell. 2012;148(6):1145–59.

Wallace DC. A mitochondrial paradigm of metabolic and degenerative diseases, aging, and cancer: a dawn for evolutionary medicine. Annu Rev Genet. 2005;39:359–407.

Lopez-Armada MJ, Riveiro-Naveira RR, Vaamonde-García C, Valcárcel-Ares MN. Mitochondrial dysfunction and the inflammatory response. Mitochondrion. 2013;13(2):106–18.

Ylikallio E, Suomalainen A. Mechanisms of mitochondrial diseases. Ann Med. 2012;44(1):41–59.

Chinnery PF, Hudson G. Mitochondrial genetics. Br Med Bull. 2013;106(1):135–59.

Downloads

Published

2025-05-01