MUTOLAA MADANIYATINING SHARQ VA G`ARB MADANIY TAFAKKURIDA TUTGAN O`RNI

Authors

  • To`rayeva Umriniso Rahmatovna, Buxoro davlat universiteti dotsenti Author

Keywords:

mutolaa san'ati, notiqlik san`atining shakllanishi, G`arb notiqligi, Yunonistondagi notiqlik madaniyati, Arastu, qadimgi Grek notiqligi, Rim notiqlik madaniyati, Sharq va G`arbda notiqlik madaniyati, adabiy nutq, notiqlik hamda deklorativ bayon nutqi, Sharq notiqlik san`ati, Sharq voizlarining nazariy va amaliy qarashlari, mumtoz asarlar tahlili, notiqlik san'atining rivoji va ulug`lanishi, Markaziy Osiyoda notiqlik.

Abstract

Ushbu maqola mutolaa madaniyatining Sharq va G'arb madaniy tafakkuridagi o'rnini tahlil etishga bag'ishlangan. Tadqiqot ikki asosiy madaniyat doirasidagi o'qish an'analarini, ularning tarixiy rivojlanishini, adabiyotga yondashuvlarini va mutolaa jarayonidagi farqlarni o'rganadi. Sharq madaniyatida mutolaa, ko'pincha ruhiy kamolot, ma'naviy boylik va o'z-o'zini anglash vositasi sifatida qaraladi. Bu yerda adabiyot, falsafa va diniy matnlarni chuqur o'rganish, xarakterli bo'lib, o'qish jarayonida kontemplativ yondashuvni ta'kidlaydi. G'arb madaniyatida esa, mutolaa ko'proq bilim olish, tanqid qilish va estetik zavq olishga qaratilgan. Bu madaniyatda o'qish, shaxsiy rivojlanish va ijtimoiy-siyosiy fikr yuritishning asosiy shakllaridan biri hisoblanadi. Maqola, ikkala madaniyatda ham mutolaa san’atining ta'lim, adabiy tanqid, ijodkorlik va intellektual rivojlanishdagi muhim rolidan kelib chiqqan holda, Sharq va G'arb mutolaa usullari va maqsadlarining o'xshashliklari va farqlarini ko'rib chiqadi. Shuningdek, zamonaviy globalizatsiya sharoitida ikkala madaniyatning mutolaa an'analarining qanday qilib o'zaro ta'sir qilishi va integratsiyalashishi mumkinligi ham ko'rib chiqiladi.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Arastu. Poetika. Axloki kabir. Ritorika. -T.: «Yangi asr avlodi», 2011.352 b.

Badiiy uslub va tilning ifoda vositalari. – Samarqand, 1994.

Baxtin M. Romanda zamon va xronotop shakllari. Rus tilidan U.Jo‘raqulov tarjimasi. – T.: Akademnashr, 2015.

Toraeva U. R. Definition and research methods of Uzbek modern literature //Current research journal of philological sciences. – 2021. – Т. 2. – №. 10. – С. 104-107.

Turaeva U. R. Determination of characteristics of uzbek jadid schools and literature //наука и инновации в xxi веке: актуальные вопросы, открытия и достижения. – 2021. – С. 154-156.

Rakhmatovna T. U. UDC: 82.09. 575.1 Literary critic begali kasimov is a researcher of modern literature //scientific reports of bukhara state university. – С. 114.

Rakhmatovna T. U. Research of heritage of representatives of uzbek literature of the period of national renaissance //principal issues of scientific research and modern education. – 2022. – Т. 1. – №. 7.

Torayeva U. The Tatar press and Turkestan Jadidism In The researches of Begali Kasimov //Центр научных публикаций (buxdu. uz). – 2021. – Т. 8. – №.

Torayeva U. O‘zbek jadid adabiyoti va jahon ijtimoiy-adabiy harakatchiligi masalasining tadqiq etilishi //Центральноазиатский журнал междисциплинарных исследований и исследований в области управления. – 2024. – Т. 1. – №. 3. – С. 206-211.

Raxmatovna T. U. Study of Begali Kasimov's Activity in Literary Studies and Scientific Biography of the Scientist //Best Journal of Innovation in Science, Research and Development. – 2024. – Т. 3. – №. 3. – С. 869-875

To‘rayeva U. Self-education in Navoi's work //conference on the role and importance of science in the modern world. – 2024. – т. 1. – №. 4. – с. 213-221

To‘rayeva U. Self-education in Navoi's work //conference on the role and importance of science in the modern world. – 2024. – т. 1. – №. 4. – с. 213-221

Садикова D. Muslihabegim Miskin Appeals to Historical Person-Hazrat Agoyi Buzurg //ЦЕНТР НАУЧНЫХ ПУБЛИКАЦИЙ (buxdu. uz). – 2021. – Т. 8. – №. 8.

Садикова Д. Muslihabegim Miskin–XIX asr Buxoro adabiy muhitining iste’dodli zullisonayn shoirasi //ЦЕНТР НАУЧНЫХ ПУБЛИКАЦИЙ (buxdu. uz). – 2021. – Т. 8. – №. 8.

Eshonqulov H. Alisher Navoiy oshiqona gʻazallarining badiiy qurilishiga oid oʻziga xosliklar //ЦЕНТР НАУЧНЫХ ПУБЛИКАЦИЙ (buxdu. uz). – 2021. – Т. 3. – №. 3.

Садикова Д. Muslihabegim Miskin–XIX asr Buxoro adabiy muhitining iste’dodli zullisonayn shoirasi //ЦЕНТР НАУЧНЫХ ПУБЛИКАЦИЙ (buxdu. uz). – 2021. – Т. 8. – №. 8.

Tursunovna S. D., Pirimovich E. H. MUSLIHABEGIM MISKIN-ALISHER NAVOI'S FOLLOWER.

Eshonqulov H., Sodiqova D. Muslihabegim Miskin–XIX asr Buxoro adabiy muhitining iste’dodli zullisonayn shoirasi //Oltin bitiglar–Golden Scripts. – 2021. – Т. 3. – №. 3.

Садикова D. Muslihabegim Miskin Appeals to Historical Person-Hazrat Agoyi Buzurg //ЦЕНТР НАУЧНЫХ ПУБЛИКАЦИЙ (buxdu. uz). – 2021. – Т. 8. – №.

Tursunovna S. D. Muslihabegim Miskin Appeals to Historical Person-Hazrat Agoyi Buzurg //Middle European Scientific Bulletin. – 2021. – Т. 14.

Sodikova D. T. GLIMPSES TO FEMININE LITERATURE DURING THE DYNASTY OF BUKHARA EMIRATE: ALL ABOUT A POETESS MUSLIKHABEGIM MISKIN AND HER LITERARY HERITAGE //AКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ТЮРКОЛОГИИ: РОССИЯ И ТЮРКО-МУСУЛЬМАНСКИЙ МИР. – 2021. – С. 174-176.

Sodikova T. D. Depiction of Romantic Love in Muslihabegim Miskin’s Poetry //Middle European Scientific Bulletin. – 2021. – Т. 8.

Содикова Д. Т. ПРОБЛЕСКИ ЖЕНСКОЙ ЛИТЕРАТУРЫ ВО ВРЕМЕНА ДИНАСТИИ БУХАРСКОГО ЭМИРАТА: ВСЕ О ПОЭТЕССЕ МУСЛИХАБЕГИМ МИСКИН И ЕЕ ЛИТЕРАТУРНОМ НАСЛЕДИИ //ББК 81.632 А43. – С. 174.

Eshankulov H., Sadikova D. Muslihabegim Miskin is a talented bilingual poetees during the literary period of the XIXth century in Bukhara //GOLDEN SCRIPTS OLTIN BITIGLAR. – С. 41.

Садикова D. MUSLIHABEGIM MISKIN-ALISHER NAVOI'S FOLLOWER //ЦЕНТР НАУЧНЫХ ПУБЛИКАЦИЙ (buxdu. uz). – 2021. – Т. 8. – №. 8.

Sodikova D. MUSLIHABEGIM MISKIN IS A ZULLISONAYN (WHO WROTE HER WORKS IN TWO LANGUAGES) POETESS //Журнал академических исследований нового Узбекистана. – 2024. – Т. 1. – №. 3. – С. 81-86.

Садикова Д. Muslihabegim Miskin–XIX asr Buxoro adabiy muhitining iste’dodli zullisonayn shoirasi //Центр научных публикаций (buxdu. uz). – 2021. – Т. 8. – №. 8.

Садикова D. The Expression of Muslikha begim Miskin’s Autobiography in Her Own Literary Collections //ЦЕНТР НАУЧНЫХ ПУБЛИКАЦИЙ (buxdu. uz). – 2023. – Т. 38. – №. 38.

Sodikova D. MUSLIHABEGIM MISKIN IS A ZULLISONAYN (WHO WROTE HER WORKS IN TWO LANGUAGES) POETESS //Журнал академических исследований нового Узбекистана. – 2024. – Т. 1. – №. 3. – С. 81-86.

Садикова D. The Expression of Muslikha begim Miskin’s Autobiography in Her Own Literary Collections //ЦЕНТР НАУЧНЫХ ПУБЛИКАЦИЙ (buxdu. uz). – 2023. – Т. 38. – №. 38.

Eshankulov H., Sadikova D. Muslihabegim Miskin is a talented bilingual poetees during the literary period of the XIXth century in Bukhara //GOLDEN SCRIPTS OLTIN BITIGLAR. – С. 41.

Tursunovna S. D. BUXOROLIK ZULLISONAYN SHOIRA //THE THEORY OF RECENT SCIENTIFIC RESEARCH IN THE FIELD OF PEDAGOGY. – 2024. – Т. 2. – №. 20. – С. 170-176.

Sodiqova D. Muslihabegim ijodida hadislarga murojaat //CONFERENCE ON THE ROLE AND IMPORTANCE OF SCIENCE IN THE MODERN WORLD. – 2024. – Т. 1. – №. 4. – С. 240-249.

Sayliyeva Z. EY SABO, SHARH AYLA AVVAL DILSITONIMDIN XABAR //Центральноазиатский журнал междисциплинарных исследований и исследований в области управления. – 2024. – Т. 1. – №. 3. – С. 200-205.

Sayliyeva Z. R., Murodova M. R. Q. LITERACY OF PRAISE IN THE VERSES OF ALISHER NAVOI //Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS). – 2022. – Т. 2. – №. 5. – С. 372-380.

Rakhmiddinovna S. Z., Mahliyo B. FALAK NILUFARLARIDIN CHASHMAYI MEHR GAR O'LDI PAYDO //E Conference Zone. – 2022. – С. 93-96.

Rakhmiddinovna S. Z. The Study of the Problems of Sufizm and Art in Navoi Studies //Central Asian Journal of Literature, Philosophy and Culture. – 2023. – Т. 4. – №. 5. – С. 258-262.

Rahmiddinovna S. Z. et al. OMINA SHENLIKO ‘G ‘LINING" VIJDON AZOBI" ASARIGA TAQRIZ //ОБРАЗОВАНИЕ НАУКА И ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ. – 2023. – Т. 33. – №. 2. – С. 90-93.

Rakhmiddinovna S. Z. EY, SAFHAYI RUXSORING AZAL XATIDIN INSHO //SCIENTIFIC REPORTS OF BUKHARA STATE UNIVERSITY. – С. 112.

Raxmiddinovna S. Z., Bahromjonovna H. Z. USMON AZIM–ROST TUYGʻULAR KUYCHISI //TADQIQOTLAR. UZ. – 2023. – Т. 26. – №. 1. – С. 3-6.

Rakhmiddinovna S. Z., Qizi M. M. R. Prophet of the peace and blessings of allah be upon him (o prophet of the prophet hood…) //ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal. – 2022. – Т. 12. – №. 5. – С. 31-36.

Rakhmiddinovna S. Z., Manzura K. MUHAMMAD RAHIMKHAN FERUZ AND HIS DESCENDANTS //Proceedings of International Conference on Modern Science and Scientific Studies. – 2022. – Т. 1. – №. 2. – С. 142-146.

Rakhmiddinovna S. Z. About the Artistic Skills of Alisher Navoi //Best Journal of Innovation in Science, Research and Development. – 2024. – Т. 3. – №. 3. – С. 838-846.

Dilbar K., Rakhmiddinovna S. Z. PROMOTER OF MUSLIM CLASSICAL LITERATURE" FORTY HADITH" //International journal of advanced research in education, technology and management. – 2023. – Т. 2. – №. 9.

Rahmiddinovna S. Z. ANBAR OTIN-DEMOKRATIK SHOIRA (“QAROLAR FALSAFASI” RISOLASI MISOLIDA) //SCIENCE AND INNOVATION IDEAS IN MODERN EDUCATION. – 2023. – Т. 1. – №. 7.

Kholikova N., Rakhmiddinovna S. Z. THE GLOSS OF COLORS IN THE POETRY OF ABDULLA ORIPOV //International journal of advanced research in education, technology and management. – 2023. – Т. 2. – №. 9.

Rakhmiddinovna S. Z. CHU JILVA AYLADI UL HUSN ISTABON OSHIQ //SCIENTIFIC REPORTS OF BUKHARA STATE UNIVERSITY. – С. 132.

Rakhmiddinovna S. Z. About the Artistic Skills of Alisher Navoi //Best Journal of Innovation in Science, Research and Development. – 2024. – Т. 3. – №. 3. – С. 838-846.

Rakhmiddinovna S. Z., Qizi M. M. R. Prophet of the peace and blessings of allah be upon him (o prophet of the prophet hood…) //ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal. – 2022. – Т. 12. – №. 5. – С. 31-36.

Rakhmiddinovna S. Z. The Study of the Problems of Sufizm and Art in Navoi Studies //Central Asian Journal of Literature, Philosophy and Culture. – 2023. – Т. 4. – №. 5. – С. 258-262.

Rakhmiddinovna S. Z. EY, SAFHAYI RUXSORING AZAL XATIDIN INSHO //SCIENTIFIC REPORTS OF BUKHARA STATE UNIVERSITY. – С. 112.

Sayliyeva Z. EY SABO, SHARH AYLA AVVAL DILSITONIMDIN XABAR //Центральноазиатский журнал междисциплинарных исследований и исследований в области управления. – 2024. – Т. 1. – №. 3. – С. 200-205.

Sayliyeva Z. R., Murodova M. R. Q. LITERACY OF PRAISE IN THE VERSES OF ALISHER NAVOI //Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS). – 2022. – Т. 2. – №. 5. – С. 372-380.

Raxmiddinovna S. Z., Bahromjonovna H. Z. USMON AZIM–ROST TUYGʻULAR KUYCHISI //TADQIQOTLAR. UZ. – 2023. – Т. 26. – №. 1. – С. 3-6.

Rahmiddinovna S. Z. et al. OMINA SHENLIKO ‘G ‘LINING" VIJDON AZOBI" ASARIGA TAQRIZ //ОБРАЗОВАНИЕ НАУКА И ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ. – 2023. – Т. 33. – №. 2. – С. 90-93.

Rakhmiddinovna S. Z. CHU JILVA AYLADI UL HUSN ISTABON OSHIQ //SCIENTIFIC REPORTS OF BUKHARA STATE UNIVERSITY. – С. 132.

Rahmiddinovna S. Z. ANBAR OTIN-DEMOKRATIK SHOIRA (“QAROLAR FALSAFASI” RISOLASI MISOLIDA) //SCIENCE AND INNOVATION IDEAS IN MODERN EDUCATION. – 2023. – Т. 1. – №. 7.

Сайлиева З. Р. ОСОБЕННОСТИ ТВОРЧЕСТВА АЛИШЕРА НАВОИ //Сохранение и развитие языков и культур коренных народов Cибири. – 2022. – С. 251-254.

Бекова Н. Ж., Сайлиева З. Р. " Девони Фони": издания и исследования //Филология и лингвистика в современном обществе. – 2014. – С. 20-22.

Бекова Н. Ж., Жалилова Л. Ж., Сайлиева З. Р. On a separate literary sources of the poetry collection" Sittai Zaruriya" by Alisher Navoi //Современная филология. – 2014. – С. 45-47.

Latipov H. R. ALISHER NAVOI ON LOVE, ENLIGHTENMENT AND AWARENESS //Theoretical & Applied Science. – 2020. – №. 6. – С. 551-556.

Ramazonovich L. H. Souls striving to god or from the world of wise people //Journal of Social Sciences and Humanities Research. – 2018. – Т. 6. – №. 04. – С. 14-18.

Ramazonovich L. H. Symbolism, Allusion and Essence in the Work of Turkigoi Songs //International Journal of Formal Education. – 2024. – Т. 3. – №. 4. – С. 20-28.

Baxtiyorovna, N. N. ., & Latipov, H. R. . (2024). Expression of Common Ideas and Images in the Creations of Navoy and Pushkin. International Journal of Formal Education, 3(4), 46–53. Retrieved from http://journals.academiczone.net/index.php/ijfe/article/view/2479

Ramazonovich, L. H. . (2024). Symbolism, Allusion and Essence in the Work of Turkigoi Songs. International Journal of Formal Education, 3(4), 20–28. Retrieved from http://journals.academiczone.net/index.php/ijfe/article/view/2474

Ahmadovich H. S., Muminovna M. M. About Nisoriy Bobur And Humoyun //NVEO-NATURAL VOLATILES & ESSENTIAL OILS Journal| NVEO. – 2021. – С. 4753-4767.

Muhammadova M. HUMOYUN MIRZO NISORIY TALQINIDA: Mahbuba Muhammadova Termiz davlat universitetining mustaqil izlanuvchisi //Научно-практическая конференция. – 2021.

Mahbuba, Muhammadova. "Nisoriyning" Muzakkiri ahbob" tazkirasida ayrim janr va badiiy san'atlar xususiyati." Karabük-2020.

Mo’minovna M. M. SECTION: HISTORY SCIENCE //POLISH SCIENCE JOURNAL. – 2019. – С. 29.

Mo’minovna M. M. NISORIY DO ‘ST MUHAMMAD SULTON VA UNING IJODKOR SIFATIDAGI QIRRALARI HAQIDA //INNOVATION IN THE MODERN EDUCATION SYSTEM. – 2023. – Т. 3. – №. 29. – С. 348-350.

Makhbuba M. Muzakkiri Ahbob” Fable By Nisari And Its Role In Literature Studies //European Journal of Business and Social Sciences. – 2019. – Т. 7. – №. 10. – С. 111-116.

Sanobar A., Mahbuba M. O’LMAS UMARBEKOVNING’’ODAM BO’LISH QIYIN’’ASARINING BADIIY TAHLILI //ZAMONAVIY TA'LIMDA FAN VA INNOVATSION TADQIQOTLAR JURNALI. – 2024. – Т. 2. – №. 1. – С. 74-80.

Mo’minovna M. M., VA N. D. O. S. T. M. S., HAQIDA U. I. S. Q. INNOVATION IN THE MODERN EDUCATION SYSTEM.–2023 //Т. – Т. 3. – С. 348-350.

Muxammadova M. The Image of Navoi in the" Muzakkiri Ahbob" Tazgire //Best Journal of Innovation in Science, Research and Development. – 2024. – Т. 3. – №. 4. – С. 137-143.

Muxammadova M. HASANXOJA NISORIY IJODIDA NAVOIYGA MUNOSABAT //THE THEORY OF RECENT SCIENTIFIC RESEARCH IN THE FIELD OF PEDAGOGY. – 2024. – Т. 2. – №. 20. – С. 178-184

Латипов , Ҳ. (2024). A.ЯССAВИЙ ҲИКМAТЛAРИДA ТAСAВВУФ ТAЛҚИНИ. CONFERENCE ON THE ROLE AND IMPORTANCE OF SCIENCE IN THE MODERN WORLD, 1(4), 192–202. Retrieved from https://universalconference.us/universalconference/index.php/crismw/article/view/1402

Рамазонович Л. Ҳ. SHARQ ADABIYOTIDA IRFON IFODASI //THE THEORY OF RECENT SCIENTIFIC RESEARCH IN THE FIELD OF PEDAGOGY. – 2024. – Т. 2. – №. 20. – С. 242-250.

Istamovna, A. N. (2021, December). Leksik birliklarning milliy o ‘zlik ruhini ifodalashdagi roli (Erkin Vohidov dostonlari asosida). In Conferences.

Yarashovna, S. G., Istamovna, A. N., & Zayniddinovna, B. G. (2023). Methods of Using Metaphorical, Pleonastic and Paremic Units in Uzbek Linguistics. Res Militaris, 13(2), 5560-5572.

Istamovna, A. N. (2022). The power of creative expression-On the example of Erkin Vakhidovs epics. Zien Journal of Social Sciences and Humanities, 8, 104-112.

Istamovna, A. N. (2023). Eternal Life of Heroes of Uzbek and English Epics.

Adizova, N. (2024). Methods of Using Metaphorical, Pleonastic and Paremic Units in Uzbek Linguistics. ЦЕНТР НАУЧНЫХ ПУБЛИКАЦИЙ (buxdu. uz), 45(45).

Adizova, N. (2024). BADIIY MATNDA SO ‘ZLAR JILOSI. ЦЕНТР НАУЧНЫХ ПУБЛИКАЦИЙ (buxdu. uz), 45(45).

Istamovna, A. N. (2023). Eternal Life of Heroes of Uzbek and English Epics.

Istamovna, A. N. (2023). METHODOLOGICAL POSSIBILITY OF INTERTEXTUALITY IN ARTISTIC TEXT. INNOVATION IN THE MODERN EDUCATION SYSTEM, 3(31), 182-191.

Istamovna, A. N. (2022). OCCASIONAL DERIVATIVES IN CREATIVE EPICS. Galaxy International Interdisciplinary Research Journal, 10(5), 146-152.

DOSTONLARINING, N. I. A. E. V. (2022). FONETIK-FONOLOGIK XUSUSIYATLARI. Academic research in educational sciences, 1.

VOHIDOV-INSON, A. N. I. E., & KUYCHISI, K. M. ORIENSS. 2021.№ 3. URL: https://cyberleninka. ru/article/n/erkin-vohidov-inson-kechmishlarining-mohir-kuychisi (дата обращения: 27.04. 2022).

Istamovna, A. N. (2024). SAYOHAT TURIZMIGA OID MATNLARDA MILLIY-MADANIY BIRLIKLARNING LEKSIK-PRAGMATIK XUSUSIYATLARI. «CONTEMPORARY TECHNOLOGIES OF COMPUTATIONAL LINGUISTICS», 2(22.04), 479-484.

Adizova, N. (2024). BADIIY MATNDA SO ‘ZLAR JILOSI. ЦЕНТР НАУЧНЫХ ПУБЛИКАЦИЙ (buxdu. uz), 45(45).

Downloads

Published

2024-06-01